Philippine Hoegen, Julia Reist, Miriam Hempel + guests
Introductie: Het blijkt dus dat we de wereld niet beheersen
In de westerse context zijn we er lang van overtuigd geweest dat wat ons tot mens maakt onze individualiteit en rationaliteit is, en dat ons lichaam slechts een voertuig is om dat meest kostbare en heilige, de geest, in rond te dragen. Dit drijft de systemen aan waarop wij onze (westerse) samenlevingen hebben gebouwd, waardoor wij vaak in vijandige verhoudingen tot onze omgeving staan en met elkaar wedijveren.
Zelfs vóór de pandemie werd het duidelijk dat deze mentaliteit niet werkt, niet voor ons, en zeker niet voor de wereld. Maar COVID-19 heeft ons misschien juist onze inherente kwetsbaarheid op een bijzonder overtuigende manier duidelijk gemaakt.
In de afgelopen periode hebben veel mensen de behoefte geuit om hun eigen vooroordelen over hun werk en werkomstandigheden te herzien. De pandemie veranderde veel werkvormen van mensen, sommigen veranderden van baan of verloren hun baan, velen pasten zich aan totaal nieuwe vormen en contexten aan. We zijn benieuwd wat de weerklank van deze ervaringen in de loop van de tijd zal zijn. En welke diepere of meer fundamentele kwesties deze heroverwegingen aan het licht brengen. Wij zullen trachten enkele conclusies te trekken uit de ervaringen die wij hebben en hebben gehad en, het persoonlijke met het politieke afstemmend, het potentieel voor daadwerkelijke effectieve verandering onderzoeken.
Een verpleegkundige die in een bejaardentehuis werkt, merkte op dat zij nu niet alleen de rol van medisch werker moeten vervullen, maar - bij afwezigheid als gevolg van de huidige maatregelen - ook die van familieleden of naasten. We performen als we werken, en werk is een performance. We toveren versies van onszelf tevoorschijn om te voldoen aan de eisen van de noodzakelijke nieuwe rollen, zonder van tevoren te weten wat deze versies teweegbrengen binnen de infrastructuur van ons zelf. Wij willen graag dieper ingaan op de verschuivende percepties en ervaringen van vormen van performativiteit binnen en buiten de kunsten - dus ook op de vraag hoe performativiteit is doorgedrongen in de werkpraktijken en gebaren van mensen die zich normaal gesproken niet als performer identificeren - en de repercussies daarvan op het performen in de kunsten. Kan de performatieve praktijk in deze tijd van voortdurende vraag naar flexibiliteit, aanvaarding van onzekerheid en een algemene toestand van het onbekende, een strategie bieden om te oefenen met de "nieuwe" realiteiten en onze gewenning daaraan?
En we gaan dieper in op de valorisatie van werk, van arbeid. De nalatigheid die de regering tijdens de pandemie aan de dag heeft gelegd tegenover bijvoorbeeld sekswerkers, de onwetendheid over de realiteit van de arbeidsomstandigheden van professionals in de zorg, de cultuur, enzovoort, zijn het resultaat van langdurige valorisatie systemen die gebaseerd zijn op patriarchale, neoliberale normen.
Als we onze belichaming, kwetsbaarheid en relationaliteit zouden kunnen erkennen en omarmen en, in navolging van Hartmut Rosa*, de oncontroleerbaarheid van de wereld niet als een onvermijdelijke bedreiging zouden zien maar als een cruciaal element van ons geluk en ons welzijn, welke modellen van werken en werkplekken kunnen we ons dan voorstellen die daarvoor ruimte zouden kunnen maken? Welke dispositionele omstandigheden kunnen we nastreven in ons werkleven, om zo'n paradigmaverschuiving mogelijk maken?
*Hartmut Rosa, De oncontroleerbaarheid van de wereld.
Na eerder te hebben samengewerkt aan de publicatie Another Version, Thinking Through Performing, en aan de serie uitzendingen getiteld Scores for Isolation, bundelen Hoegen, Hempel en Reist hun expertise en praktijken in een dynamische collectieve uitwisseling, waarbij ze performance en performativiteit in brede zin onderzoeken. Het doel is om inzichten te verwerven over, en instrumenten te ontwikkelen voor de vraag Wat is Werk? Door middel van verschillende vormen van performatieve praktijk zullen we de instrumenten testen, de inzichten delen en de uitkomsten consolideren.
Philippine Hoegen is een beeldend kunstenaar die in Brussel woont. In haar veelzijdige, overwegend performatieve praktijk, onderzoekt ze de manieren waarop we voortdurend versies van onszelf creëren, de apparaten en processen die we daarvoor gebruiken en wat dat betekent voor ons begrip van het 'zelf'. In haar werk wordt performance expliciet benaderd en geactiveerd als een onderzoeksstrategie: een manier van denken waarbij het fysieke betrokken is.
Recente activiteiten omvatten een reeks podcasts voor en i.c.w. Club Solo in Breda, Over De Toekomst en de Kunstenaarsinitiatieven (11-12/2020); een residentie in Buda, Kortrijk, met het project Hey You! (06-07/2020); een serie van zeven uitzendingen genaamd Scores for Isolation op Onomatopeenet / Instagram Live (04-05/2020); de presentatie van haar nieuwe boek ANOTHER VERSION:https://www.onomatopee.net/exhibition/another-version-thinking-through-performing/ Thinking Through Performing, tijdens het Bâtard festival in de Beursschouwburg in Brussel (01/2020); de soloperformance Ventriloquists III gevolgd door een discussie over haar onderzoek The Self as a Relational Infrastructure in Process (CARADT), op de conferentie DIS_SEMINAR van Art ≈ Research, Amsterdam (2019).
Hoegen is actief lid van State of the Arts, en mede-initiatiefnemer van SOS-Relief (04/2020-heden).
Julia Reist heeft een master in Artistic Research en heeft gewerkt aan projecten die een brug slaan tussen beeldende kunst, dans en performance.
Sinds 2011 werkt ze als freelance onderzoeker en kunstproducent aan een breed scala van (inter)nationale projecten. In nauwe dialoog met kunstenaars, waarbij ze haar specifieke analytische vaardigheden inbrengt, is Julia gespecialiseerd in het contextualiseren en formaliseren van de vaak nog onvatbare elementen in vroege stadia van een werk of project, om het vervolgens verder te ontwikkelen en zijn specifieke format / kader of materialiteit te vinden. In 2018 startte ze, in samenwerking met Katrien Reist, het onderzoeks- en productieplatform arp.works. Via arp kijken ze naar andere vormen van werken met en via artistieke praktijken om bij te dragen aan een duurzamer cultuurwerkveld.
Julia heeft samengewerkt met kunstenaars als Athi-Patra Ruga (SA), Rossella Biscotti (NL/IT), Luanda Casella (BE/BR), David Weber Krebs (BE), Nastio Mosquito (BE/AO), Philippine Hoegen (NL/BE), onder anderen, en als galerieverantwoordelijke voor DVIR, Brussel. Ze heeft projecten gecoproduceerd in, en samengewerkt met, verschillende openbare instellingen zoals Kunstmuseen Krefeld (Haus Esters), The Darling Foundry, Montreal, FRAC-PACA, Marseille, Museum Dhondt Dhaenens, Deurle, La Bellone, Brussel, Contour Biennale, Mechelen, Enough Room for Space, onder andere.
Miriam Hempel is een visueel ontwerper die werkt op sociaal-politiek en cultureel gebied. Ze geeft advies over design en communicatie, zowel voor individuen als instellingen, en creëert designstrategieën voor print en web.
Door het ontwerpen en ontwikkelen van visuele identiteiten, redactioneel ontwerp en digitale communicatieoplossingen wil ze bruggen slaan tussen instellingen en mensen, tussen informatie en publiek, tussen artistiek en activistisch denken en de esthetische vereisten van deze gebieden.
Ze studeerde aan het Chelsea College of Art & Design en Central St. Martins College of Art & Design in Londen en voltooide onlangs haar Master in Visuele Communicatie aan de Zürich University of the Arts, waar ze onderzocht hoe typografische elementen actieve agenten kunnen worden in het bevorderen van dialoog en collectieve denkprocessen.
Recente samenwerkingen zijn onder andere de visuele identiteit van de online performance ruimte 1000 Scores. Pieces for Here, Now & Later, de co-conceptualisatie en vormgeving van de publicatie Another Version van kunstenaar Philippine Hoegen, verschillende visuele identiteiten voor BOZAR en diverse gedrukte publicaties en de website van het artistieke onderzoeksplatform a.pass. Ze werkt ook samen met internationale NGO's zoals de Green European Foundation, Crisis Action en Greenpeace.
